Tìm hiểu những quy định của pháp luật hiện nay có liên quan đến vấn đề mang thai hộ

Thứ hai, 26/05/2025 | 11:31 (GMT+7)

Luật hôn nhân và gia đình đã ghi nhận và cho phép hình thức mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Quy định này mang tính nhân văn cao cả, tạo cơ hội cho nhiều người được làm cha mẹ. Những quy định của pháp luật liên quan đến vấn đề mang thai hộ hiện nay như thế nào? Mời bạn đọc cùng tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết sau. 
Thế nào là mang thai hộ?
Theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014 đang đề cập đến hai vấn đề của hình thức này bao gồm: mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và mang thai hộ vì mục đích thương mại.
Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là việc một người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại mang thai giúp cho cặp vợ chồng trong đó người vợ không thể mang thai và sinh con. Phương pháp này được thực hiện bằng cách áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, lấy noãn của người vợ và tinh trùng của người chồng để thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó cấy phôi vào tử cung của người phụ nữ tự nguyện mang thai để người này thay người vợ  mang thai và sinh con.
Mang thai hộ vì mục đích thương mại
Mang thai hộ vì mục đích thương mại là một người phụ nữ mang thai thay cho người khác bằng việc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, việc mang thai này nhằm mục đích hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.
Điều kiện để được mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của các bên và việc này phải được lập thành văn bản;
Vợ chồng có quyền nhờ người mang thai hộ nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau: Có xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền chứng minh về việc người vợ không thể mang thai và sinh con một cách tự nhiên ngay cả khi có sử dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; Hai vợ chồng hiện đang không có con chung; Cả hai vợ chồng đã được tư vấn về các vấn đề y tế, tâm lý cũng như pháp lý phát sinh từ việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo;
Người giúp mang thai hộ phải có đủ các điều kiện sau đây: người mang thai hộ là người thân thích của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ; Người này đã từng sinh con, và chỉ được mang thai hộ một lần; Người mang thai hộ phải ở trong độ tuổi sinh sản phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai hộ; Nếu người mang thai hộ có chồng thì việc mang thai hộ cũng phải có sự đồng ý bằng văn bản của người chồng; Người mang thai hộ đã được tư vấn về y tế, pháp lý và tâm lý liên quan đến việc mang thai hộ.
Việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, không được trái với quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.
Điều kiện của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như sau: Có ít nhất 02 năm kinh nghiệm thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm tính từ ngày được Bộ Y tế cho phép thực hiện kỹ thuật này tại cơ sở khám chữa bệnh đó; Cơ sở được phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ có tổng số chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm tối thiểu là 1.000 chu kỳ mỗi năm trong vòng 02 năm.
Pháp luật nghiêm cấm hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại
Thực trạng mang thai hộ vì mục đích thương mại đang gia tăng thời gian gần đây
Việc mang thai hộ mang tính nhân văn cao, tuy nhiên hình thức này đang ngày càng bị lợi dụng biến chất. Không ít trường hợp lợi dụng việc mang thai hộ để kiếm tiền, trục lợi bất chấp vi phạm điều cấm của luật. Thậm chí vì lợi ích lớn, đánh vào tâm lý khát khao được làm cha mẹ của nhiều cặp vợ chồng mà có những đường dây tổ chức thực hiện việc mang thai hộ và coi việc này như một ngành nghề kinh doanh. Đây là hành vi bị nghiêm cấm trong Luật Hôn nhân và Gia đình. Người vi phạm quy định cấm này không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự tùy vào tính chất, mức độ của hành vi.
Trong đời sống hôn nhân của vợ chồng, con cái giống như là sợi dây, cầu nối liên kết bền vững của vợ chồng và cũng là kết quả viên mãn của tình yêu. Tuy nhiên, không phải cặp vợ chồng nào cũng may mắn gặt được quả ngọt, tình trạng hiếm muộn đang diễn ra ngày càng nhiều, và đây cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến hôn nhân tan vỡ. Mặc dù đã tìm đến khoa học, áp dụng các biện pháp tiên tiến trong việc hỗ trợ sinh sản nhưng vì một lý do nào đó, người vợ không thể mang thai và sinh con được, để quyết vấn đề nan giải này mà nhiều cặp vợ chồng tìm đến phương án nhờ người mang thai hộ. Tuy nhiên việc mang thai hộ đơn thuần vì mục đích nhân đạo không phải lúc nào cũng thuận lợi, và đó cũng là nguồn cơn cho việc mang thai hộ vì mục đích thương mại ra đời.
Hậu quả pháp lý của việc mang thai hộ vì mục đích thương mại
Xử lý hành chính về việc mang thai hộ vì mục đích thương mại
Điều 60 Nghị định 82/2020/NĐ-CP đã có quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh hôn nhân và gia đình về việc sinh con như sau:
Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng nếu có hành vi thực hiện việc sinh con bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản nhằm mục đích thương mại, sinh sản vô tính, mang thai hộ vì mục đích thương mại. Buộc nộp lại số lợi ích bất hợp pháp có được từ việc thực hiện hành vi vi phạm.
Xử lý hình sự việc mang thai hộ vì mục đích thương mại
Điều 187 Bộ luật Hình sự 2015 quy định tội tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại thì sẽ bị xử lý như sau:
Người nào tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại sẽ bị 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm nếu phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Tổ chức mang thai hộ đối với 02 người trở lên;
- Phạm tội từ 2 lần trở lên;
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức để tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại;
Thực hiện hành vi tái phạm nguy hiểm;
Ngoài hình phạt tù có thời hạn thì còn áp dụng hình phạt bổ sung: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nội dung trên là phần giải đáp, tư vấn của chúng tôi dành cho khách hàng của Công ty Luật Bright Legal. Nếu có nhu cầu cần hỗ trợ, tư vấn thủ tục pháp lý khác có liên quan, quý khách có thể liên hệ với chúng tôi qua Email: [email protected]; Điện thoại:       0906.219.525
Trân trọng!