Hình sự

Ẩn sau danh nghĩa tham gia Câu lạc bộ “Xóa đói giảm nghèo”, người phụ nữ tưởng như đang hướng tới mục tiêu cải thiện đời sống lại bị khởi tố, truy tố và xét xử vì hành vi đánh bạc. Vụ việc là hồi chuông cảnh báo về sự biến tướng, tinh vi ngày càng gia tăng của các hoạt động tội phạm, len lỏi vào những mô hình tưởng chừng mang ý nghĩa nhân văn.

Ngày 1 tháng 7 năm 2025, cùng với việc tổ chức lại sắp xếp các đơn vị hành chính và thành lập hàng loạt Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án nhân dân tối cao chính thức tiếp nhận thêm nhiệm vụ và thẩm quyền mới theo Nghị quyết 01/2025/NQ‑HĐTP do Hội đồng Thẩm phán ban hành. Theo đó, từ ngày này trở đi, TANDTC sẽ đảm trách việc xem xét giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của các cấp tòa; thực hiện giải quyết tố cáo và khiếu nại nội bộ liên quan đến thẩm phán, chánh án các cấp; đồng thời giải quyết bồi thường Nhà nước theo quy định mới được Quốc hội thông qua.Việc mở rộng chức năng này không chỉ thể hiện sự tinh gọn bộ máy, mà còn khẳng định vị thế quan trọng của Tòa án nhân dân tối cao trong hệ thống tư pháp sau khi hoàn thiện toàn diện công tác sắp xếp hành chính cấp tỉnh, huyện từ ngày 1/7/2025.

Quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở là một trong những quyền hiến định cơ bản của công dân, được pháp luật Việt Nam tôn trọng và bảo vệ nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trong thực tế, không ít trường hợp cá nhân có hành vi tự ý xâm nhập vào nhà ở của người khác mà không được sự đồng ý, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền riêng tư, an toàn và trật tự xã hội. Những hành vi này không chỉ vi phạm đạo đức xã hội mà còn có thể bị xử lý hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự. Vậy hành vi xâm nhập gia cư bất hợp pháp bị xử lý như thế nào? Bài viết sau sẽ phân tích các quy định pháp luật hiện hành và làm rõ căn cứ truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vi phạm này.

Trong thi hành án dân sự, việc kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án là biện pháp bắt buộc nhằm bảo đảm nghĩa vụ thi hành theo bản án, quyết định của Tòa án. Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều trường hợp người phải thi hành án chỉ sở hữu duy nhất một ngôi nhà là nơi đang sinh sống cùng gia đình. Điều này đặt ra câu hỏi pháp lý quan trọng: Liệu ngôi nhà duy nhất đó có bị kê biên để thi hành án hay không? Câu trả lời không chỉ phụ thuộc vào quyền sở hữu tài sản mà còn liên quan đến chính sách nhân đạo, bảo đảm quyền có chỗ ở tối thiểu cho công dân theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành. Bài viết sẽ làm rõ các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng liên quan đến vấn đề này.

Ngày 1 tháng 7 năm 2025 ghi dấu mốc quan trọng trong hệ thống thi hành án dân sự tại Việt Nam khi Cục Quản lý Thi hành án dân sự chính thức đi vào hoạt động—thay thế mô hình Tổng cục Thi hành án dân sự, theo Quyết định 1898/QĐ‑BTP do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ký ngày 25/6/2025Cục đặt tại Hà Nội, trực thuộc Bộ Tư pháp, sở hữu tư cách pháp nhân, con dấu Quốc huy và tài khoản riêng tại Kho bạc Nhà nước với vai trò là cơ quan chuyên trách, Cục có nhiệm vụ tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước và điều phối tổ chức thi hành pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính và hoạt động thừa phát lại; đồng thời thực hiện các chức năng về đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra, giám sát và đề xuất hoàn thiện chính sách

Trong quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm, việc hoãn phiên tòa là tình huống thường xảy ra vì nhiều lý do khách quan hoặc theo yêu cầu của đương sự. Tuy nhiên, thời gian hoãn tối đa là bao lâu, và sau khi hoãn thì phiên tòa được tiếp tục hay phải xét xử lại từ đầu là những vấn đề cần được hiểu đúng để bảo đảm quyền lợi của các bên, cũng như tuân thủ quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và hình sự hiện hành.

Hội thẩm quân nhân là lực lượng đặc thù trong hệ thống Tòa án quân sự, đại diện cho tiếng nói của nhân dân trong hoạt động xét xử. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, việc bãi nhiệm Hội thẩm quân nhân là cần thiết để bảo đảm tính liêm chính, đúng đắn trong hoạt động tư pháp. Vấn đề đặt ra là: ai có thẩm quyền bãi nhiệm? Và nếu một Hội thẩm bị bãi nhiệm, thì Trưởng đoàn Hội thẩm quân nhân có đương nhiên bị bãi nhiệm theo không? Đây là những nội dung cần được làm rõ theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án quân sự và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Giám định tư pháp trong lĩnh vực y tế là hoạt động chuyên môn do người giám định thực hiện nhằm đưa ra kết luận khoa học phục vụ quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người giám định có quyền từ chối thực hiện giám định nếu không bảo đảm được tính độc lập, khách quan theo quy định của pháp luật. Điều này nhằm bảo vệ tính trung thực, chính xác trong kết luận giám định – yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của các bên trong vụ án.

Trong hệ thống tố tụng hình sự, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an giữ vai trò nòng cốt trong việc phát hiện, khởi tố và điều tra tội phạm. Để thực hiện chức năng đó một cách hiệu quả, cơ quan này được tổ chức thành nhiều đơn vị chuyên môn với cơ cấu rõ ràng. Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định 5 hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điều tra hình sự nhằm bảo đảm tính khách quan, minh bạch, không làm oan người vô tội và không bỏ lọt tội phạm.

Việc gặp thân nhân là quyền của người bị tạm giữ, tạm giam được pháp luật bảo đảm, góp phần bảo vệ quyền con người trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều được thực hiện quyền này. Pháp luật quy định rõ những tình huống cụ thể mà người bị tạm giữ, tạm giam không được gặp thân nhân nhằm phục vụ yêu cầu điều tra, giữ gìn an ninh, trật tự. Bài viết sẽ làm rõ các trường hợp hạn chế quyền gặp thân nhân theo quy định hiện hành.