Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ: Thuế, hóa đơn điện tử và lộ trình chuyển đổi 2025–2028

Hộ kinh doanh nhỏ lẻ là hạt nhân quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, góp phần tạo công ăn việc làm và khuyến khích nền sản xuất tại chỗ, nhất là ở khu vực nông thôn, chợ truyền thống và tiểu thương. Theo thống kê, số lượng hộ kinh doanh cá thể chiếm phần lớn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, mang lại nguồn thu đáng kể cho ngân sách. Tuy nhiên, khi Chính phủ quyết định xóa bỏ hoàn toàn thuế khoán từ 1/1/2026 và khuyến khích áp dụng hóa đơn điện tử theo lộ trình mới, nhiều chủ hộ dưới ngưỡng doanh thu 1 tỷ đồng/năm đang đứng trước lo ngại về thuế, chi phí hành chính và khả năng thích ứng với quy định mới. Bài viết này phân tích sâu quản lý thuế cho nhóm hộ kinh doanh dưới 1 tỷ, quyền và nghĩa vụ của họ trong bối cảnh quy định hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền.

ảnh minh họa

1. Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ đồng đóng thuế thế nào?

Theo quy định hiện hành (được kéo dài đến hết năm 2025), hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm vẫn được áp dụng phương pháp thuế khoán, tức nộp một mức cố định dựa trên doanh thu. Đặc biệt, nhóm này được miễn nghĩa vụ nộp thuế GTGT và TNCN nếu doanh thu không vượt quá 100 triệu đồng/năm; đối với doanh thu cao hơn (nhưng chưa đến 1 tỷ), chỉ phải nộp lệ phí môn bài, còn các loại thuế khác được tự đánh giá theo quy mô thu nhập thực tế. Đây là cơ chế tạo điều kiện tối ưu cho hộ kinh doanh nhỏ vẫn duy trì hoạt động — một phần chính sách thúc đẩy kinh tế cá thể và an sinh cho hộ nghèo.

2. Cơ chế phân loại nhóm để quản lý thuế

Từ dự án sửa đổi Luật Quản lý Thuế, Bộ Tài chính dự kiến phân hóa hơn 4 nhóm theo doanh thu:

Nhóm 1: Dưới 200 triệu đồng/năm

Nhóm 2: Từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ

Nhóm 3 và 4: Hộ có quy mô lớn hoặc thuộc lĩnh vực đặc biệt

Sau 2026, thuế khoán sẽ bị xóa bỏ, hộ kinh doanh nhóm 1–2 được chuyển sang kê khai thuế trực tiếp dựa doanh thu thực tế với cơ chế tự khai – tự nộp, hậu kiểm từ cơ quan thuế. Trong đó, hộ thu nhập thấp được khuyến khích tự chuyển sang hình thức hóa đơn điện tử để chuẩn hóa quản lý — giúp thuế minh bạch hơn, dễ xử lý gian lận nhưng vẫn giữ tính linh động cho người kinh doanh nhỏ.

3. Bắt buộc hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền: Áp dụng thế nào?

Một trong những thay đổi lớn đầu năm 2025 là triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (máy POS hoặc phần mềm có kết nối với cơ quan thuế). Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP:

Hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ/năm trở lên, hoặc thuộc nhóm ngành như bán lẻ, ăn uống, vận tải trực tiếp đến người tiêu dùng, bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền từ 1/6/2025.

Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ hiện chưa bắt buộc, nhưng được khuyến khích áp dụng sau khi thuế khoán bị xóa bỏ.

Từ 2027–2028, hộ nhóm 2 (200 – 1 tỷ) có lộ trình phải áp dụng hóa đơn điện tử về sau.

Do đó, với doanh thu dưới 1 tỷ, hộ không phải dùng máy tính tiền kết nối thuế ngay lập tức, nhưng nên sớm tìm hiểu và chủ động chuẩn bị để thích nghi với lộ trình bắt buộc sẽ tới.

4. Gánh nặng và lợi ích khi áp dụng hóa đơn điện tử

Gánh nặng

Chi phí ban đầu: Máy tính tiền, ký số, phần mềm hóa đơn hoặc thuê hãng hỗ trợ

Đòi hỏi kỹ thuật: Chủ hộ phải biết sử dụng công nghệ, thao tác xuất hóa đơn

Rủi ro xử phạt nếu chưa đúng trình tự hoặc trốn xuất hóa đơn, dù vẫn giao dịch.

Nhiều tiểu thương nhỏ lẻ lo sợ phạt hoặc không biết thao tác nên tạm ngừng kinh doanh khi có tin đồn bắt buộc phải dùng máy.

Lợi ích

Minh bạch doanh thu: Hóa đơn điện tử giúp tránh gian lận, tự động chuyển dữ liệu cho cơ quan thuế

Tiết kiệm: Không cần in hóa đơn giấy, lưu trữ, giảm thủ tục kế toán giấy tờ

Chuẩn hóa: Điểm khởi đầu cho chuyển đổi số và chuyên nghiệp hóa mô hình kinh doanh, tạo tiền đề để nâng cấp thành doanh nghiệp

5. Chiến lược hỗ trợ hộ kinh doanh nhóm dưới 1 tỷ

Để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra trơn tru, các cơ quan chức năng đã đề xuất và triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ:

Miễn phí hoặc trợ giá phần mềm máy tính tiền và hóa đơn trong 6–12 tháng đầu, như MISA, VNPT…

Đào tạo thực tế tại điểm bán, cán bộ thuế đến tận nơi giúp hướng dẫn cách dùng

Giảm thanh tra với hộ khai đúng, hỗ trợ chi phí kế toán trong các năm đầu

Nhiều đề xuất cho phép khấu trừ chi phí khai điện tử, giảm phí đại lý thuế, miễn ký số…

Nhằm hỗ trợ hộ diện dưới 100 triệu/năm, Bộ Tài chính đã đề xuất được miễn VAT và PIT, không buộc dùng hóa đơn, giúp giảm lo lắng cho người bán nhỏ lẻ, đặc biệt tiểu thương thị trấn và vùng sâu vùng xa.

6. Lộ trình tiếp theo và chuẩn bị sẵn sàng

Đến hết 2025: Thuế khoán vẫn áp dụng cho nhóm dưới 1 tỷ, hóa đơn điện tử chưa bắt buộc.

Từ 1.1.2026: Thuế khoán bị xóa bỏ; hộ nhóm 1-2 chuyển sang khai trực tiếp theo doanh thu, bắt đầu khuyến khích dùng hóa đơn điện tử.

2027–2028: Hộ nhóm 2 phải áp dụng hóa đơn điện tử, có mã cơ quan thuế trên máy tính tiền.

Nhìn chung, hộ thu dưới 1 tỷ cần theo dõi tiến trình luật, chuẩn bị kỹ về nhân sự, công nghệ và thủ tục để không bị động khi quy định chính thức có hiệu lực.

Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ đồng hiện đang trong giai đoạn chuyển đổi từ cơ chế thuế khoán sang khai thuế tự động minh bạch. Với lộ trình xóa thuế khoán vào 2026 và áp dụng hóa đơn điện tử vào 2027–2028, nhóm hộ này cần chủ động chuẩn bị:

Nắm rõ nghĩa vụ thuế hiện tại (lệ phí môn bài, VAT/TNCN nếu doanh thu cao)

Không cần dùng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền ngay, nhưng nên khởi tạo áp dụng sớm để quen hệ thống

Sử dụng các chương trình hỗ trợ (miễn phí phần mềm, hướng dẫn tại chỗ) để giảm chi phí và rủi ro hoạt động

Bắt đầu số hóa hóa đơn, sổ sách kế toán đơn giản để nâng cao khả năng điều hành và sau này có thể chuyển lên mô hình doanh nghiệp nếu muốn mở rộng.

Việc nắm chắc quy định, áp dụng công nghệ sớm và khai thuế hợp lý sẽ giúp hộ thu nhỏ không những gia tăng lợi thế cạnh tranh mà còn là điểm khởi đầu để tốt nghiệp lên doanh nghiệp chính thức, tiếp cận vốn và thị trường rộng lớn hơn trong tương lai.

Trường hợp cần tư vấn chi tiết, khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ:

Công ty Luật TNHH Bright Legal - Khách hàng là trọng tâm

Trụ sở chính:

Địa chỉ: Lô 128 Sunrise K, The Manor Central Park, đường Nguyễn Xiển, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0866.625.968 - 0866375617

Hotline: 0913899635 - 0906219525

Email: [email protected]

Chi nhánh Kiên Giang

Địa chỉ: Số 254 Nguyễn Trung Trực, phường Dương Đông, Tp. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Điện thoại: 0775.921.888

Email: [email protected]

Chi nhánh Hà Tĩnh

Địa chỉ: Số 03 Lý Nhật Quang, thị trấn Thạnh Hà, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh

Điện thoại: 0906219525 - 0963331555

Bạn vừa đọc bài viết Hộ kinh doanh dưới 1 tỷ: Thuế, hóa đơn điện tử và lộ trình chuyển đổi 2025–2028 thuộc trang Tư vấn đầu tư trong nước trên website: brl.vn. Hẹn gặp bạn ở những bài viết sau.