Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự bảo vệ nhóm dễ bị tổn thương và lợi ích công

Sáng 24/6, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã tiến hành biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công với đa số phiếu tán thành (407/423 ĐBQH tham gia biểu quyết tán thành, đạt 96%).

Nghị quyết gồm 4 Chương, 19 Điều, có hiệu lực thi hành từ 01/1/2026, được thí điểm trong 03 năm tại 05 tỉnh thành phố gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ninh và Đắk Lắk.

Nghị quyết này quy định việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công khi không có người khởi kiện. Trong đó:

Nhóm dễ bị tổn thương gồm: trẻ em theo quy định của Luật Trẻ em; Người cao tuổi theo quy định của Luật Người cao tuổi; Người khuyết tật theo quy định của Luật Người khuyết tật; Phụ nữ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi; Người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người mất năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự; Người dân tộc thiểu số cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật. Quyền dân sự của nhóm dễ bị tổn thương gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.

Lợi ích công gồm lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước thuộc các lĩnh vực sau đây: Đầu tư công; Đất đai, tài nguyên, tài sản công khác; Môi trường sinh thái; Di sản văn hoá; An toàn thực phẩm, dược phẩm; Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm giao VKSND khởi kiện vụ án dân sự công ích có ý nghĩa quan trọng trong việc:

Tăng cường bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế.

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục...

Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa và góp phần đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong thực tiễn xét xử, có không ít trường hợp các đối tượng yếu thế như: người chưa thành niên, người cao tuổi, người khuyết tật, nạn nhân bạo lực gia đình, người dân tộc thiểu số ở vùng sâu vùng xa… bị xâm hại về quyền nhân thân, quyền tài sản hoặc tiếp cận tư pháp rất hạn chế. Bên cạnh đó, các hành vi xâm phạm môi trường, sử dụng sai mục đích tài sản công, hoặc tác động tiêu cực đến cộng đồng dân cư thường không có tổ chức, cá nhân cụ thể nào đứng ra khởi kiện.

Do vậy, việc cho phép Viện kiểm sát nhân dân - cơ quan bảo vệ pháp chế, bảo vệ quyền con người, quyền công dân - chủ động khởi kiện dân sự trong các trường hợp cần bảo vệ nhóm yếu thế và lợi ích công là yêu cầu cấp thiết, góp phần bảo đảm công lý và bình đẳng trong tiếp cận pháp luật.

Trên đây là một số nội dung mới nổi bật của Nghị quyết về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công. Công ty Luật TNHH Bright Legal thông tin tới quý khách hàng. Trường hợp có nhu cầu tư vấn chuyên sâu về các lĩnh vực, quý khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi qua địa chỉ:

Công ty Luật TNHH Bright Legal - Khách hàng là trọng tâm

Trụ sở chính:

Địa chỉ: Lô 128 Sunrise K, The Manor Central Park, đường Nguyễn Xiển, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0866.625.968 - 0866375617

Hotline: 0913899635 - 0906219525

Email: [email protected]

Chi nhánh Kiên Giang

Địa chỉ: Số 254 Nguyễn Trung Trực, phường Dương Đông, Tp. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Điện thoại: 0775.921.888

Email: [email protected]

Chi nhánh Hà Tĩnh

Địa chỉ: Số 03 Lý Nhật Quang, thị trấn Thạnh Hà, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh

Điện thoại: 0906219525 - 0963331555