Người phải thi hành án chỉ có một ngôi nhà đang ở là tài sản thì có phải kê biên để thi hành án không?
24/07/2025
Trong thi hành án dân sự, việc kê biên, xử lý tài sản của người phải thi hành án là biện pháp bắt buộc nhằm bảo đảm nghĩa vụ thi hành theo bản án, quyết định của Tòa án. Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều trường hợp người phải thi hành án chỉ sở hữu duy nhất một ngôi nhà là nơi đang sinh sống cùng gia đình. Điều này đặt ra câu hỏi pháp lý quan trọng: Liệu ngôi nhà duy nhất đó có bị kê biên để thi hành án hay không? Câu trả lời không chỉ phụ thuộc vào quyền sở hữu tài sản mà còn liên quan đến chính sách nhân đạo, bảo đảm quyền có chỗ ở tối thiểu cho công dân theo Hiến pháp và pháp luật hiện hành. Bài viết sẽ làm rõ các quy định pháp luật và thực tiễn áp dụng liên quan đến vấn đề này.
24/07/2025
Theo Điều 87 Luật Thi hành án dân sự 2008 quy định như sau:
Tài sản không được kê biên
- Tài sản bị cấm lưu thông theo quy định của pháp luật; tài sản phục vụ quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng; tài sản do ngân sách nhà nước cấp cho cơ quan, tổ chức.
- Tài sản sau đây của người phải thi hành án là cá nhân:
- a) Số lương thực đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người phải thi hành án và gia đình trong thời gian chưa có thu nhập, thu hoạch mới;
- b) Số thuốc cần dùng để phòng, chữa bệnh của người phải thi hành án và gia đình;
- c) Vật dụng cần thiết của người tàn tật, vật dụng dùng để chăm sóc người ốm;
- d) Đồ dùng thờ cúng thông thường theo tập quán ở địa phương;
đ) Công cụ lao động cần thiết, có giá trị không lớn được dùng làm phương tiện sinh sống chủ yếu hoặc duy nhất của người phải thi hành án và gia đình;
- e) Đồ dùng sinh hoạt cần thiết cho người phải thi hành án và gia đình.
...
Theo Điều 95 Luật Thi hành án dân sự 2008 quy định như sau:
Kê biên nhà ở
- Việc kê biên nhà ở là nơi ở duy nhất của người phải thi hành án và gia đình chỉ được thực hiện sau khi xác định người đó không có các tài sản khác hoặc có nhưng không đủ để thi hành án, trừ trường hợp người phải thi hành án đồng ý kê biên nhà ở để thi hành án.
...
Như vậy, trường hợp người phải thi hành án có tài sản là nhà ở thì vẫn có thể thực hiện kê biên nhưng phải đảm bảo người đó không có các tài sản khác hoặc có nhưng không đủ để thi hành án.
Tuy nhiên, trường hợp người phải thi hành án chỉ có 1 ngôi nhà là nơi ở duy nhất nhưng vẫn đồng ý kê biên nhà ở để thi hành án thì vẫn được kê biên.
Người phải thi hành án là ai?
Theo Điều 3 Luật Thi hành án dân sự 2008 quy định như sau:
Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
- Đương sự bao gồm người được thi hành án, người phải thi hành án.
- Người được thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức được hưởng quyền, lợi ích trong bản án, quyết định được thi hành.
- Người phải thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức phải thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành.
- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trực tiếp đến việc thực hiện quyền, nghĩa vụ thi hành án của đương sự.
- Thời hiệu yêu cầu thi hành án là thời hạn mà người được thi hành án, người phải thi hành án có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án; hết thời hạn đó thì mất quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án theo quy định của Luật này.
...
Như vậy, người phải thi hành án là cá nhân, cơ quan, tổ chức phải thực hiện nghĩa vụ trong bản án, quyết định được thi hành.
Khi cưỡng chế thi hành án thì người phải thi hành án phải chịu chi phí nào?
Theo Điều 73 Luật Thi hành án dân sự 2008 được sửa đổi bởi khoản 30 Điều 1 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi 2014 quy định như sau:
Chi phí cưỡng chế thi hành án
- Người phải thi hành án chịu chi phí cưỡng chế thi hành án sau đây:
- a) Chi phí thông báo về cưỡng chế thi hành án;
- b) Chi phí mua nguyên liệu, nhiên liệu, thuê phương tiện, thiết bị bảo vệ, y tế, phòng, chống cháy, nổ, các thiết bị, phương tiện cần thiết khác cho việc cưỡng chế thi hành án;
- c) Chi phí cho việc định giá, giám định tài sản, bán đấu giá tài sản; chi phí định giá lại tài sản, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 và điểm a khoản 3 Điều này;
- d) Chi phí cho việc thuê, trông coi, bảo quản tài sản; chi phí bốc dỡ, vận chuyển tài sản; chi phí thuê nhân công và khoản chi phục vụ cho việc xây ngăn, phá dỡ; chi thuê đo đạc, xác định mốc giới để thực hiện việc cưỡng chế thi hành án;
đ) Chi phí cho việc tạm giữ, thu giữ tài sản, giấy tờ;
- e) Tiền bồi dưỡng cho những người trực tiếp tham gia cưỡng chế và bảo vệ cưỡng chế thi hành án.
- Người được thi hành án phải chịu chi phí cưỡng chế thi hành án sau đây:
- a) Chi phí định giá lại tài sản nếu người được thi hành án yêu cầu định giá lại, trừ trường hợp định giá lại do có vi phạm quy định về định giá;”
- b) Một phần hoặc toàn bộ chi phí xây ngăn, phá dỡ trong trường hợp bản án, quyết định xác định người được thi hành án phải chịu chi phí xây ngăn, phá dỡ.
- Ngân sách nhà nước trả chi phí cưỡng chế thi hành án trong các trường hợp sau đây:
- a) Định giá lại tài sản khi có vi phạm quy định về định giá;
...
Như vậy, người phải thi hành án chịu chi phí cưỡng chế thi hành án sau đây:
- Chi phí thông báo về cưỡng chế thi hành án;
- Chi phí mua nguyên liệu, nhiên liệu, thuê phương tiện, thiết bị bảo vệ, y tế, phòng, chống cháy, nổ, các thiết bị, phương tiện cần thiết khác cho việc cưỡng chế thi hành án;
- Chi phí cho việc định giá, giám định tài sản, bán đấu giá tài sản; chi phí định giá lại tài sản, trừ trường hợp quy định tại điểm a khoản 2 và điểm a khoản 3 Điều này;
- Chi phí cho việc thuê, trông coi, bảo quản tài sản; chi phí bốc dỡ, vận chuyển tài sản; chi phí thuê nhân công và khoản chi phục vụ cho việc xây ngăn, phá dỡ; chi thuê đo đạc, xác định mốc giới để thực hiện việc cưỡng chế thi hành án;
- Chi phí cho việc tạm giữ, thu giữ tài sản, giấy tờ;
- Tiền bồi dưỡng cho những người trực tiếp tham gia cưỡng chế và bảo vệ cưỡng chế thi hành án.
Để được tư vấn chi tiết hơn, khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ:
Công ty Luật TNHH Bright Legal
Trụ sở chính:
Địa chỉ: Lô 128 Sunrise K, The Manor Central Park, đường Nguyễn Xiển, phường Thanh Liệt, thành phố Hà Nội
Điện thoại: 0866.625.968 - 0866.375.617
Hotline: 0913.899.635 - 0906.219.525
Email: [email protected]
Chi nhánh An Giang:
Địa chỉ: Phòng 2A, số 254 Nguyễn Trung Trực, đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang
Điện thoại: 0775.921.888
Email: [email protected]
Chi nhánh Hà Tĩnh:
Địa chỉ: Số 03 Lý Nhật Quang, xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh
Điện thoại: 0906.219.525 - 0963.331.555
Hành chính 🞄 01/07/2025
Ngày 27/6/2025, Uỷ ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 81/2025/UBTVQH15 về việc thành lập Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực; quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh tổ của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực.
Hành chính 🞄 01/07/2025
Ngày 27/6/2025, Uỷ ban thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 81/2025/UBTVQH15 về việc thành lập Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực; quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh tổ của Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án nhân dân khu vực.
Luật sư tranh tụng 🞄 27/06/2025
Quyền thu thập chứng cứ là công cụ quan trọng giúp luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị can, bị cáo và các đương sự trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, trên thực tế, quyền này vẫn còn bị hạn chế bởi quy định pháp luật chưa đồng bộ và cách hiểu chưa thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong bối cảnh cải cách tư pháp, việc hoàn thiện pháp luật để đảm bảo quyền thu thập chứng cứ cho luật sư là yêu cầu cấp thiết, góp phần nâng cao tính tranh tụng và bảo đảm công lý trong hoạt động tố tụng hình sự.
Luật sư tranh tụng 🞄 27/06/2025
Quyền thu thập chứng cứ là công cụ quan trọng giúp luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho bị can, bị cáo và các đương sự trong tố tụng hình sự. Tuy nhiên, trên thực tế, quyền này vẫn còn bị hạn chế bởi quy định pháp luật chưa đồng bộ và cách hiểu chưa thống nhất giữa các cơ quan tiến hành tố tụng. Trong bối cảnh cải cách tư pháp, việc hoàn thiện pháp luật để đảm bảo quyền thu thập chứng cứ cho luật sư là yêu cầu cấp thiết, góp phần nâng cao tính tranh tụng và bảo đảm công lý trong hoạt động tố tụng hình sự.
Hành chính 🞄 17/06/2025
Trong những năm gần đây, việc lập Vi bằng của Thừa phát lại ngày càng được các bên tham gia giao dịch dân sự sử dụng trong các giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán tài sản gắn liền với đất (nhà ở, chung cư mini) như một bảo đảm cho giao dịch chuyển quyền sử dụng đất, sở hữu tài sản gắn liền với đất khi chưa đủ điề kiện pháp lý để công chứng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức đầy đủ được rủi ro pháp lý khi thực hiện các giao dịch này. Việc sử dụng vi bằng với mục đích thay thế hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho nhà, đất có công chứng, chứng thực đã dẫn đến nhiều tranh chấp pháp lý phức tạp, gây nhầm lẫn cho người dân và ảnh hưởng đến trật tự quản lý đất đai.
Hành chính 🞄 17/06/2025
Trong những năm gần đây, việc lập Vi bằng của Thừa phát lại ngày càng được các bên tham gia giao dịch dân sự sử dụng trong các giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán tài sản gắn liền với đất (nhà ở, chung cư mini) như một bảo đảm cho giao dịch chuyển quyền sử dụng đất, sở hữu tài sản gắn liền với đất khi chưa đủ điề kiện pháp lý để công chứng. Tuy nhiên, không phải ai cũng nhận thức đầy đủ được rủi ro pháp lý khi thực hiện các giao dịch này. Việc sử dụng vi bằng với mục đích thay thế hợp đồng chuyển nhượng hoặc tặng cho nhà, đất có công chứng, chứng thực đã dẫn đến nhiều tranh chấp pháp lý phức tạp, gây nhầm lẫn cho người dân và ảnh hưởng đến trật tự quản lý đất đai.
Hành chính 🞄 24/07/2025
Ngày 1 tháng 7 năm 2025, cùng với việc tổ chức lại sắp xếp các đơn vị hành chính và thành lập hàng loạt Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án nhân dân tối cao chính thức tiếp nhận thêm nhiệm vụ và thẩm quyền mới theo Nghị quyết 01/2025/NQ‑HĐTP do Hội đồng Thẩm phán ban hành. Theo đó, từ ngày này trở đi, TANDTC sẽ đảm trách việc xem xét giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của các cấp tòa; thực hiện giải quyết tố cáo và khiếu nại nội bộ liên quan đến thẩm phán, chánh án các cấp; đồng thời giải quyết bồi thường Nhà nước theo quy định mới được Quốc hội thông qua.Việc mở rộng chức năng này không chỉ thể hiện sự tinh gọn bộ máy, mà còn khẳng định vị thế quan trọng của Tòa án nhân dân tối cao trong hệ thống tư pháp sau khi hoàn thiện toàn diện công tác sắp xếp hành chính cấp tỉnh, huyện từ ngày 1/7/2025.
Hành chính 🞄 24/07/2025
Ngày 1 tháng 7 năm 2025, cùng với việc tổ chức lại sắp xếp các đơn vị hành chính và thành lập hàng loạt Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án nhân dân tối cao chính thức tiếp nhận thêm nhiệm vụ và thẩm quyền mới theo Nghị quyết 01/2025/NQ‑HĐTP do Hội đồng Thẩm phán ban hành. Theo đó, từ ngày này trở đi, TANDTC sẽ đảm trách việc xem xét giám đốc thẩm, tái thẩm các bản án, quyết định của các cấp tòa; thực hiện giải quyết tố cáo và khiếu nại nội bộ liên quan đến thẩm phán, chánh án các cấp; đồng thời giải quyết bồi thường Nhà nước theo quy định mới được Quốc hội thông qua.Việc mở rộng chức năng này không chỉ thể hiện sự tinh gọn bộ máy, mà còn khẳng định vị thế quan trọng của Tòa án nhân dân tối cao trong hệ thống tư pháp sau khi hoàn thiện toàn diện công tác sắp xếp hành chính cấp tỉnh, huyện từ ngày 1/7/2025.
Dân sự 🞄 24/07/2025
Ngày 1 tháng 7 năm 2025 ghi dấu mốc quan trọng trong hệ thống thi hành án dân sự tại Việt Nam khi Cục Quản lý Thi hành án dân sự chính thức đi vào hoạt động—thay thế mô hình Tổng cục Thi hành án dân sự, theo Quyết định 1898/QĐ‑BTP do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ký ngày 25/6/2025Cục đặt tại Hà Nội, trực thuộc Bộ Tư pháp, sở hữu tư cách pháp nhân, con dấu Quốc huy và tài khoản riêng tại Kho bạc Nhà nước với vai trò là cơ quan chuyên trách, Cục có nhiệm vụ tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước và điều phối tổ chức thi hành pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính và hoạt động thừa phát lại; đồng thời thực hiện các chức năng về đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra, giám sát và đề xuất hoàn thiện chính sách
Dân sự 🞄 24/07/2025
Ngày 1 tháng 7 năm 2025 ghi dấu mốc quan trọng trong hệ thống thi hành án dân sự tại Việt Nam khi Cục Quản lý Thi hành án dân sự chính thức đi vào hoạt động—thay thế mô hình Tổng cục Thi hành án dân sự, theo Quyết định 1898/QĐ‑BTP do Bộ trưởng Bộ Tư pháp ký ngày 25/6/2025Cục đặt tại Hà Nội, trực thuộc Bộ Tư pháp, sở hữu tư cách pháp nhân, con dấu Quốc huy và tài khoản riêng tại Kho bạc Nhà nước với vai trò là cơ quan chuyên trách, Cục có nhiệm vụ tham mưu, giúp Bộ trưởng quản lý nhà nước và điều phối tổ chức thi hành pháp luật về thi hành án dân sự, thi hành án hành chính và hoạt động thừa phát lại; đồng thời thực hiện các chức năng về đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ, kiểm tra, giám sát và đề xuất hoàn thiện chính sách
Hành chính 🞄 18/07/2025
Trong quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm, việc hoãn phiên tòa là tình huống thường xảy ra vì nhiều lý do khách quan hoặc theo yêu cầu của đương sự. Tuy nhiên, thời gian hoãn tối đa là bao lâu, và sau khi hoãn thì phiên tòa được tiếp tục hay phải xét xử lại từ đầu là những vấn đề cần được hiểu đúng để bảo đảm quyền lợi của các bên, cũng như tuân thủ quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và hình sự hiện hành.
Hành chính 🞄 18/07/2025
Trong quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục phúc thẩm, việc hoãn phiên tòa là tình huống thường xảy ra vì nhiều lý do khách quan hoặc theo yêu cầu của đương sự. Tuy nhiên, thời gian hoãn tối đa là bao lâu, và sau khi hoãn thì phiên tòa được tiếp tục hay phải xét xử lại từ đầu là những vấn đề cần được hiểu đúng để bảo đảm quyền lợi của các bên, cũng như tuân thủ quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và hình sự hiện hành.