Những điểm mới đáng chú ý của Luật Bảo hiểm xã hội từ ngày 1/7/2025

1. Giảm thời gian đóng để hưởng lương hưu xuống còn 15 năm

Một trong những thay đổi lớn nhất là giảm thời gian tối thiểu đóng BHXH để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm. Quy định mới này mở ra cơ hội hưởng lương hưu cho nhiều lao động có thời gian công tác ngắn hoặc gián đoạn, đặc biệt là lao động khu vực phi chính thức, xuất khẩu lao động.

2. Hạn chế quyền rút BHXH một lần

Từ ngày 1/7/2025, người lao động sẽ không còn được rút BHXH một lần tùy ý như trước, mà chỉ được rút trong các trường hợp đặc biệt như:

• Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH;
• Ra nước ngoài để định cư;
• Mắc các bệnh hiểm nghèo như ung thư, AIDS, lao nặng...;
• Suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
• Đã tham gia BHXH trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc diện đóng bắt buộc và cũng không tham gia tự nguyện, có thời gian đóng chưa đủ 20 năm.

Chính sách này nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để có thể nhận lương hưu và các chế độ dài hạn, thay vì rút một lần ngắn hạn.

3. Thêm lựa chọn trợ cấp hằng tháng cho người chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu

Luật mới quy định, người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không nhận BHXH một lần sẽ được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng BHXH của mình. Trong thời gian này, ngân sách nhà nước sẽ đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho họ.

4. Bổ sung chế độ hưu trí xã hội, giảm độ tuổi hưởng

Lần đầu tiên, Luật BHXH thiết lập tầng an sinh xã hội cơ bản bằng trợ cấp hưu trí xã hội:

• Người từ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách chi trả;
• Người thuộc hộ nghèo, cận nghèo từ 70 đến dưới 75 tuổi cũng sẽ được nhận trợ cấp này.

Điều này giúp bảo đảm an sinh cho người cao tuổi không có điều kiện tham gia hoặc chưa đủ điều kiện hưởng BHXH.

5. Mở rộng đối tượng tham gia BHXH

Luật 2024 bổ sung nhiều đối tượng mới vào diện tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm:

• Chủ hộ kinh doanh có đăng ký;
• Người lao động làm việc không trọn thời gian;
• Người quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã không hưởng lương;
• Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố.

Đồng thời, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được hưởng thêm quyền lợi mới, trong đó có trợ cấp thai sản 2 triệu đồng khi sinh con, do ngân sách nhà nước chi trả.

6. Tăng quyền lợi khi bảo lưu BHXH thay vì nhận một lần

Người lao động chọn bảo lưu thay vì rút BHXH một lần sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn, như:

• Được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn;
• Trong thời gian nhận lương hưu được BHXH đóng BHYT;
• Nếu chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp xã hội, được trợ cấp hằng tháng kèm theo BHXH tiếp tục đóng BHYT.

7. Hỗ trợ người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài

Luật mới tạo điều kiện để người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài có thể cộng gộp thời gian đóng BHXH giữa Việt Nam và quốc gia tiếp nhận (nếu có điều ước quốc tế), giúp tăng khả năng đủ điều kiện nhận lương hưu.

8. Thêm lựa chọn bảo hiểm hưu trí bổ sung

Luật BHXH 2024 quy định một chương riêng về bảo hiểm hưu trí bổ sung – hình thức tích lũy tự nguyện nhằm tăng mức lương hưu. Đây là công cụ giúp người lao động chủ động tài chính khi về già, ngoài các chế độ BHXH cơ bản.

9. Cải tiến quy trình, quản lý và chuyển đổi số

• Tăng cường giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH, cắt giảm thủ tục hành chính, minh bạch và thuận tiện hơn cho người dân;
• Quản lý chặt chẽ thu – đóng BHXH, xử lý nghiêm hành vi trốn đóng, nợ đóng;
• Thay “mức lương cơ sở” bằng khái niệm mới là “mức tham chiếu” làm căn cứ tính đóng, hưởng BHXH – có thể điều chỉnh linh hoạt theo tình hình kinh tế.

10. Điều chỉnh, bổ sung các chế độ ốm đau, thai sản, tử tuất

Luật cũng sửa đổi, bổ sung nhiều chi tiết kỹ thuật để bảo đảm tốt hơn quyền lợi cho người lao động:

• Bổ sung quyền hưởng chế độ ốm đau, thai sản cho người hoạt động không chuyên trách;
• Điều chỉnh điều kiện, thời gian nghỉ thai sản trong các trường hợp thai chết, sảy thai, điều trị vô sinh,...;
• Cho phép lựa chọn hình thức nhận trợ cấp tử tuất (một lần hoặc hằng tháng) theo hướng có lợi hơn cho thân nhân người lao động.

Kết luận

Với tinh thần “an sinh toàn dân, linh hoạt, bền vững”, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 mang đến nhiều chính sách đột phá nhằm mở rộng độ bao phủ, nâng cao quyền lợi người lao động, và củng cố hệ thống an sinh xã hội quốc gia. Doanh nghiệp, người lao động cần sớm tiếp cận, cập nhật và chuẩn bị để thực hiện đúng, đủ các quy định mới, đảm bảo quyền lợi của mình trong giai đoạn chuyển tiếp.

Trường hợp cần tư vấn chi tiết, khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi theo địa chỉ:

Công ty Luật TNHH Bright Legal - Khách hàng là trọng tâm

Trụ sở chính:

Địa chỉ: Lô 128 Sunrise K, The Manor Central Park, đường Nguyễn Xiển, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, thành phố Hà Nội.

Điện thoại: 0866.625.968 - 0866375617

Hotline: 0913899635 - 0906219525

Email: [email protected]

Chi nhánh Kiên Giang

Địa chỉ: Số 254 Nguyễn Trung Trực, phường Dương Đông, Tp. Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang

Điện thoại: 0775.921.888

Email: [email protected]

Chi nhánh Hà Tĩnh

Địa chỉ: Số 03 Lý Nhật Quang, thị trấn Thạnh Hà, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh

Điện thoại: 0906219525 - 0963331555