NGUYÊN TẮC PHÂN CHIA DI SẢN THỪA KẾ THEO QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT HIỆN HÀNH

1. Thừa kế theo di chúc và theo pháp luật

1.1. Thừa kế theo di chúc:

Đây là hình thức thừa kế ưu tiên, theo đó, việc phân chia di sản được thực hiện theo ý chí của người để lại di sản được thể hiện trong di chúc.

Di chúc phải hợp pháp, tức là đáp ứng các điều kiện về hình thức và nội dung theo quy định của pháp luật (Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015).

Người lập di chúc có quyền chỉ định người thừa kế, định đoạt tài sản và phân chia di sản theo ý muốn của mình.

Tuy nhiên, di chúc vẫn phải tuân thủ quy định về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc (Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015).

1.2. Thừa kế theo pháp luật:

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi không có di chúc, di chúc không hợp pháp, hoặc di chúc chỉ định một phần di sản.

Di sản sẽ được chia cho những người thừa kế theo hàng thừa kế, thứ tự và điều kiện do pháp luật quy định (Điều 650, 651 Bộ luật Dân sự 2015).

2. Thứ tự hàng thừa kế

Pháp luật quy định các hàng thừa kế theo thứ tự ưu tiên như sau (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015):

Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người để lại di sản.

Hàng thừa kế thứ hai: Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người để lại di sản; cháu ruột của người để lại di sản mà người để lại di sản là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.

Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội, cụ ngoại của người để lại di sản; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người để lại di sản; cháu ruột của người để lại di sản mà người để lại di sản là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người để lại di sản mà người để lại di sản là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng di sản nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước.

3. Nguyên tắc chia di sản thừa kế trong trường hợp chia thừa kế theo quy định của pháp luật

Di sản thừa kế được phân chia trên nguyên tắc chia đều cho những người cùng hàng thừa kế:

Những người thuộc cùng một hàng thừa kế sẽ được chia phần di sản bằng nhau, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Thừa kế thế vị:

Nếu người thừa kế thuộc hàng thứ nhất chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản, thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống (Điều 652 Bộ luật Dân sự 2015).

Nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản, thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

4. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc.

Những đối tượng sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó (Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015):

Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

Con thành niên mà không có khả năng lao động.

5. Quyền từ chối nhận di sản thừa kế

Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài sản đối với người khác (Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015).

Việc từ chối phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, hoặc cơ quan công chứng, chứng thực.

6. Nghĩa vụ tài sản của người chết để lại

Những người thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản do người chết để lại trong phạm vi di sản được chia (Điều 615 Bộ luật Dân sự 2015).

Trong trường hợp di sản không đủ để thanh toán các nghĩa vụ, thì những người thừa kế có thể thỏa thuận về việc thanh toán. Nếu không có thỏa thuận, các nghĩa vụ sẽ được thanh toán theo thứ tự luật định (Điều 658 Bộ luật Dân sự 2015).

Việc phân chia di sản thừa kế là một vấn đề pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các quy định của pháp luật. Các nguyên tắc phân chia di sản thừa kế được thiết lập nhằm đảm bảo sự công bằng, hợp pháp và bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên liên quan.

Để tránh các tranh chấp có thể xảy ra, người dân nên tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn, giải đáp kịp thời.